έλληνες ναύτες του οθωμανικού στόλου

Ειδικότητες και ονομασίεςτων ελλήνων ναυτών του τουρκικού στόλου από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα.
1) Λεβέντες . οι έλληνες ναυτικοί , του τουρκικού ναυτικού πριν από την άλωση της κωνσταντινούπολης . Ονομάστηκαν levantini, από τους βενετούς , από την λέξη levanter (ανατολή) , από ε τους τούρκους λεβέντ (lewend) και πιό συγκεκριμμένα λεβέντ-ι ρουμί (έλληνες λεβέντες). Το 1796 σε λογαριασμό της κοινότητας Ύδρας αναγράφτηκε ποσό που δόθηκε στους λεβέντες του κιρλαγκιτζίου.

2)Μαριόλοι . Έλληνες τυχοδιώκτες που από τα μέσα του 16ου αιώνα διαφεύγαν, από τα ελληνικά νησιάτου αιγαίου και του ιονίου που κατείχαν οι βενετοί, στην όθωμανική κωνσταντινούπολη. Οι μαριόλοι λαμβάνουν μισθό.

3)Κιουρεκτσήδες (κωπηλάτες) Από την τουρκική λέξη kurek (κουπί). Από το τέλος του 15ου αιώνα. Το 1474 ήταν οργανωμένοι σε συντεχνία στην Καλλίπολη. Κιουρεκτσήδες προέρχονταν από όλα τα ελληνικά νησιά.

4)Γαλιοντζήδες ή Καλιοντζήδες από το Kalyon, βενετικά ( galion)
5) Μαρινάροι, μελάχηδες, σεφερλήδες και γεμιτζήδες. Εκ των λέξεων marinaro, melah, sefer, gemi.Με τους όρους αυτούς ενοείται μία μόνο κατηγορία ναυτών , που υπηρετούσαν στα τουρκικά πλοία σε ταξίδια και πολεμικές επιχειρήσεις από του βοηθού πηδαλιούχου μέχρι και του μούτσου. Αυτοί οι έλληνες ναύτες λόγω της εμπειρίας και των άλλων ικανοτήτων τους, αποτελούσαν την βάση των πληρωμάτων του τουρκικού στόλου, οι δε Υδραίοι υπηρετούσαν κατά κανόνα στην τουρκική ναυαρχίδα.

6) Γαμπιέρηδες (αρμενιστές) Η κατηγορία αυτή των ναυτών εισήχη στον τουρκικό στόλο μετά τον πρώτο ρωσοτουρκικό πόλεμο και τα πληρώματα της νέας αυτής κατηγορίας ναυτών προερχόντουσαν αποκλειστικά από τις ελληνικές περιοχές και κυρίως από Ύδρα και Σπέτσες.

7) Γεντεκλήδες Απόπό το γεντέκ (yedek) σχοινί. Επιφορτισμένοι με την ρυμούλκιση των πλοίων. Αναφέρονται γεντεκλήδες όλα τα ελληνικά νησιά και υπηρετούσαν ένα εξάμηνο. Ελάμβαναν 60 έως 90
8) Πλοηγοί (κολαούζοι). Απαραίτητοι σε περίοδο ειρήνης και πολέμου. Ο μισθός τους ανερχότανε σε 35 έως 50 γρόσια τον μήνα και καταβαλόταν προκαταβολικά ή ανά μήνα.

9) Υδραίοι πλοίαρχοι (μπας ρείζηδες) του τουρκικού στόλου. Το ανώτερο αξίωμα που μπορούσε να φτάσει έλληνας ναύτης στον τουρκικό στόλο, ήταν αυτό του πλοιάρχου. Όλοι οι γνωστοί μπας ρείζηδες είχαν καταγωγή από την Ύδρα και είναι οι εξής. Γεώργιος Βούλγαρης, Χατζη- Γιάννης Καραντάνης, Νικόλαος Ρούσος, Νικόλαος Κοκοβίλης, Δημήτριος Κριεμπάρδης, Κωσταντής Γκιούστος.
Ο μπας ρείζης υπδεικνυότανε από τους ίδιους τους Υδραίους και στις αρμδιότητές και τα καθήκοντά του αναφέρονται ότι έχει χρέος να εκτελεί όλες τις υποθέσεις του κοινού με ένθερμο ζήλο και πατριωτισμό (οθωμανικό) .....
Σύμφωνα με μαρτυρία του Κριεζή , στα τελευταία χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας ο μπας ρείζης ήταν ένας από τους δύο πλοιάρχους της οθωμανικής ναυαρχίδας.

Οι μισθοί των ελλήνων ναυτών του οθωμανικού στόλου κυμαίνονταν από 45 έως 1οο γρόσια τον μήνα.