το γαιτανάκι σαν ντόπια ιστορική έκφραση του gay parade

Το περιβόητο γαιτανάκι έκανε την εμφάνισή του, κάθε χρόνο, τις Κυριακές της Αποκριάς και την Καθαρή Δευτέρα, στα κούλουμα, που οι παλιοί αθηναίοι γιορτάζανε στις Κολόνες. Εκεί μαζεύονταν οι μασκαραδες, και τα ρόπαλα, και οι ξυλοποραδάδες, και το καροθέατρο του Θεοδωσίου, κι ο Μπαλαφάρας, και το γαιδουράκι. Αυτά συνέβαιναν ως τα χρόνια του μεσοπολέμου. Σ όλη την Αθήνα υπήρχε ένα γαιτανάκι. Το συγκροτούσαν ομοφυλόφιλοι και το συνόδευε μία υποτυπώδης ορχήστα –κλαρίνο, τρόμπα, νταούλι. Ένας κουβάλαγε το κοντάρι και τό στηνε, οσάκις επρόκειτο να χορέψουν. Ο κονταροφόρος ήτανε ντυμένος παλιάτσος. Οι χορευτές δεν ξεπερνούσαν τους είκοσι. Οι μισοί ντυμένοι με αντρικές σπανιόλικες φορεσιές (μάλιες κτλπ) κι οι άλλοι μισοί ντυμένοι σαν σαντέζες του καμπαρέ, αρίσταναν τα ζευγάρια. Τα κουστούμια ήτανε νοικιασμένα.

Το γαιτανάκι δεν έμενε κολλημένο στις Κολόνες. Ξεκινώντας απ αυτού έπαιρνε σβάρνα τις γειτονιές και όλο το συγκρότημα, μαζί με την μαρίδα που ακολουθούσε, έστηνε το κοντάρι του σε κάθε σταυροδρόμι ή αλάνα. Τότε ο καθένας χορευτής έπιανε με τα δυό του χέρια μιάν από τις πολύχρωμες κορδέλες, που ήταν κρεμασμένες από την κορφή του κονταριού, κι άρχιζε τον χορό, έως ,ότου όλες οι κορδέλες τυλιχτούν περίτεχνα γύρω στο κοντάρι> και με τον ίδιο τρόπο γινότανε το ξετύλιγμα. Σ αυό το διάστημα οι μουσικοί έπαιζαν αλέγρα κομμάτια (συνήθως, πόλκα στο τύλιγμα και μαζούρκα στο ξετύλιγμα), ενώ διάφοροι παλιάτσοι μαζεύανε κέρματα σε τενεκάκια, που τα βροντούσαν με θεαματικές θεατρινίστικες κινήσεις. Ο κοσμάκης το αγαπούσε το γαιτανάκι. Όλοι έδιναν πενηνταράκια και φραγκοδίφραγκα. Τα λεφτά πέφτανε βροχή από παράθυρα, κι ας ήτανε οι καιροί χαλεποί. Ακούγονταν και πολλά έξυπνα πειράγματα. Συχνά δε οι χορευτές έπιαναν το τραγούδι (ντέφια δεν κρατούσαν) κι έλεγαν τον καλαματιαν:
Τρείς αδερφάδες είμασταν , τρείς μοσχοθυγατέρες
Τη μιά την πήρε ο θεός, την άλλη ο Θανάσης,
Την Τρίτη την καλύτερη την μάζεψε η κλούβα
Ως που να βραδιάσει, το γαιτανάκι έφερνε βόλτα το Σύνταγμα και την Πλάκα και του Ψειρή, και συχνά κατέβαινε στον Πειραιά, γιά να καταλήξει, αργά την νύχτα, σε κάποια ταβέρνα, όπου οι χορευτές και οι μουσικοί και οι παλιάτσοι μοιραζότανε τα κέρδη. Ή, έπαιρναν το συμφωνημένο μεροκάματο, όταν κάποιος ψωροεπιχειρηματίας είχεν αναλάβει το γαιτανάκι.
Αυτά συνέβαιναν με το γαιτανάκι, που ήτανε η μόνη ανοιχτή δημόσια εκδήλωση των ομοφυλοφίλων, και, που, ενίοτε, το απαγόρευε η αστυνομία. Το γαιτανάκι παρουσιαζότανε μόνον στην πρωτεύουσα, κάποτε-κάποτε και στην Θεσσαλονίκη.

Από τον Πετρόπουλο